آشنایی با انواع HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)
ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV، نام گروه بزرگی از ویروس‌ها است که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف را شامل می‌شود. این ویروس‌ها توانایی آلوده کردن سلول‌های پوست و غشاهای مخاطی بدن را دارند. غشاهای مخاطی شامل نواحی حساس بدن مانند دستگاه تناسلی، دهان و گلو هستند.
به گزارش روابط عمومی مرکز آموزش و پژوهش بیماری‌های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) گروه بزرگی از ویروس‌ها با بیش از ۲۰۰ نوع مختلف است که توانایی درگیر کردن پوست و غشاهای مخاطی را دارد. این ویروس‌ها بر اساس پتانسیل خود به انواع کم‌خطر (عامل زگیل) و پرخطر (عامل سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌ها) تقسیم می‌شوند و آشنایی با طبقه‌بندی آنها برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری حیاتی است.
طبقه‌بندی کلی انواع (HPV)
شناخت انواع HPV برای درک خطرات بالینی آنها بسیار حیاتی است. این ویروس‌ها بر اساس پتانسیل ایجاد سرطان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
۱. انواع کم‌خطر (Low-risk HPV)
- این گروه از ویروس‌ها شایع‌ترین عامل ایجاد زگیل‌های پوستی معمولی یا زگیل تناسلی هستند.
- خطر تبدیل شدن ضایعات ایجاد شده توسط این ویروس‌ها به سرطان بسیار پایین است.
- شایع‌ترین انواع کم‌خطر: HPV نوع ۶ و HPV نوع ۱۱.
۲. انواع پرخطر (High-risk HPV)
- این انواع توانایی ایجاد تغییرات پیش‌سرطانی (دیسپلازی) و در نهایت توده‌های سرطانی در سلول‌ها را دارند.
- آنها ارتباط مستقیمی با سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلی و برخی سرطان‌های ناحیه سر و گردن دارند.
- مهم‌ترین انواع پرخطر: HPV نوع ۱۶ و HPV نوع ۱۸ که عامل بیش از ۷۰٪ موارد سرطان دهانه رحم هستند.
- سایر انواع پرخطر: HPV نوع ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲ و ۵۸.
۳. انواع پوستی (Cutaneous HPV)
- این گروه به طور اختصاصی باعث ایجاد زگیل‌های معمولی در دست‌ها، پاها و دیگر نواحی بدن می‌شوند.
- اغلب در کودکان و نوجوانان مشاهده می‌شوند و معمولاً خوش‌خیم بوده و به خودی خود بهبود می‌یابند.
اهمیت بالینی و ضرورت پیگیری
در اغلب موارد، سیستم ایمنی بدن می‌تواند عفونت HPV را بدون ایجاد هیچ علامتی، طی ۱ تا ۲ سال به طور طبیعی از بین ببرد. با این حال، در درصد کمی از بیماران، به‌ویژه آن‌هایی که به انواع پرخطر آلوده شده‌اند، عفونت پایدار باقی می‌ماند. این پایداری است که می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد ضایعات پیش‌سرطانی و در نهایت پیشرفت به سرطان شود.
به همین دلیل، تشخیص زودهنگام (از طریق روش‌هایی مانند پاپ اسمیر یا تست HPV DNA) و واکسیناسیون علیه انواع پرخطر، نقشی حیاتی در پیشگیری از عوارض جدی دارند.
راهکارهای کلیدی پیشگیری از HPV
- واکسن HPV: استفاده از واکسن‌هایی مانند گارداسیل یا سرواریکس، یک اقدام موثر برای ایجاد ایمنی در برابر انواع شایع پرخطر و برخی انواع کم‌خطر است.
- استفاده از کاندوم: این روش می‌تواند در کاهش انتقال ویروس مؤثر باشد، هرچند به دلیل اینکه ویروس می‌تواند نواحی خارج از پوشش کاندوم را نیز آلوده کند، تضمین‌کننده ۱۰۰٪ پیشگیری نیست.
- معاینه منظم: معاینه و پیگیری‌های دوره‌ای توسط متخصصان پوست و زنان، به ویژه در افرادی که در معرض خطر بالاتر هستند، برای شناسایی و درمان به‌موقع ضایعات اهمیت ویژه دارد.
ارسال نظر