واحد بیومترولوژی پوست مرکز آموزش و پژوهش بیماری های پوست و جذام

مسئول واحد بیومترولوژی پوست

دکتر علیرضا فیروز

استاد و متخصص بیماری های پوست

بیماری های پوست و مو از شایعترین علل مراجعه به کلینیک ها و مطب های خصوصی هستند. چرا که در اکثر این بیماری ها علاوه بر ماهیت بنیادی بیماری، افراد از تغییرات ظاهری خود نیز در رنج هستند. در مورد بیماری های پوست و مو، ارزیابی موفقیت درمان معمولا بر اساس شاخص های کیفی مانند قضاوت پزشک، رضایتمندی بیمار و حداکثر مقایسه عکس های قبل و بعد از درمان صورت می گیرد. استانداردسازی ارزیابی های کیفی کار دشوار است و از این رو روش های متداول ارزیابی درمان در بیماری های پوستی به خصوص در پژوهش های علمی قابل استناد نیست.

خوشبختانه تکنولوژی های نوین امکان ارزیابی کمی اکثر پارامترهای پوست و مو را برای پزشکان، مراکز درمانی و کارخانجات تولید کننده فراورده های پوستی فراهم کرده است. بر این اساس و با هدف ارایه خدمات استاندارد به صنایع مرتبط، مراکز تحقیقاتی، پزشکان و بیماران، واحدارزیابی فرآورده های دارویی، آرایشی و بهداشتی در بهمن 1388 (فوریه 2010) در مرکز آموزش و پژوهش بیماری های پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی تهران افتتاح شد. این مرکز برای اولین بار در کشور اقدام به راه اندازی بخش تشخیصی پارامترهای پوست نموده است و خدمات متنوعی را به بیماران را ارائه می دهد.

خدمات واحد بیومترولوژی پوست

- طراحی و اجرای طرح های تحقیقاتی مشترک بین دانشگاه و صنایع مرتبط

- انجام آزمایش های بالینی برای بررسی اثربخشی و بی خطر بودن محصولات دارویی و آرایشی و بهداشتی (Efficacy & Safety)

- برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی در زمینه ی علوم زیبایی (Cosmetics) و بیومترولوژی پوست

خدمات درمالب (Derma Lab)

اندازه گیری محتوای آب پوست

- کورنئومتر(corneometer) محتوای آب لایه ی شاخی را اندازه می گیرد.

- مفید در بررسی مرطوب کننده ها و پاک کننده ها

اندازه گیری میزان تبخیرآب ازاپیدرم (Transepidermal Water Loss) یا (TEWL)

- توامتر(TEWAmeter) با استفاده از اختلاف رطوبت و دما، میزان تبخیرآب از لایه ی اپیدرم را اندازه می گیرد.

- مفید دربررسی تمامیت و یکپارچگی سد محافظ پوستی دراختلالاتی نظیر درماتیت ها و غیره

- مفید در بررسی مرطوب کننده ها و پاک کننده ها

اندازه گیری چربی پوست

- سبومتر (Sebumeter) با استفاده ازاصول فوتومتری، چربی سطح پوست را اندازه می گیرد.

- مفید دربررسی پاک کننده ها و محصولات ضدآکنه

اندازه گیری رنگدانه های پوست

- مکزامتر (Mexameter) بااستفاده ازاصول انعکاس و جذب نور، محتوای ملانین و هموگلوبین (اریتم یا قرمزی) سطح پوست را اندازه می گیرد.

- مفید در بررسی روشن کننده ها و محصولات ضدالتهابی

اندازه گیری پوسته ریزی

- دستگاه ویزیولاین (VisioLine) دارای مدالیته کورنیوفیکس (Corneofix) است می تواند پوسته های جداشده از پوست را در اختلالاتی نظیر درماتیت سبورئیک، سایردرماتیت ها، پسوریازیس و دیگراختلالات پوسته ریز، زیرمیکروسکوپ متصل به کامپیوتربه صورت دیجیتال آنالیزکند.

- مفید در بررسی محصولات ضدشوره، نرم کننده ها و مرطوب کننده ها

اندازه گیری ضریب اصطکاک پوست

- فریکتیومتر (Frictiometer) برای بررسی اصطکاک و زبری سطح پوست به کارمی رود.

- مفید دربررسی مرطوب کننده ها و نرم کننده ها

اندازه گیری میزان اسیدی یا بازی بودن سطح پوست (pH)

- pHمتر (pHmeter) با استفاده از اصول حرکت یون ها میزان pH سطح پوست را اندازه می گیرد.

- مفید در بررسی پاک کننده ها، شامپوها و نرم کننده های مو

اندازه گیری الاستیسیته (خاصیت کشسانی) پوست

- کوتومتر (Cutometer) میزان الاستیسیته ی پوست را اندازه می گیرد.

- مفید در بررسی مرطوب کننده ها، محصولات ضدچروک، محصولات ضدپیری و محصولات سفت کننده

اندازه گیری درخشندگی پوست

- گلاسی متر (Glossymeter) میزان درخشندگی (براقی) پوست را در اختلالاتی نظیر پوست چرب و مستعد آکنه و یا مشکلات ناشی از مصرف محصولات آرایشی، اندازه می گیرد.

- مفید در بررسی محصولات بدون روغن (oil-free) و محصولات ضدآکنه

بررسی رنگ پوست و همگن (هوموژن) بودن آن

- دستگاه های ویزیوفیس (VisioFace) و ویزیولاین (VisioLine) می توانند در هر ناحیه پوست صورت، رنگ پوست، میزان آن و هوموژن بودن آن را تعیین کنند.

- مفید دربررسی روشن کننده ها، برنزه کننده ها و محصولات ضد التهابی

بررسی چین و چروک ها، منافذ، نقاط و لک ها (Spots) در پوست

- دستگاه های ویزیوفیس (VisioFace) و ویزیولاین (VisioLine) می توانند درهرناحیه پوست صورت، چین و چروک ها و منافذ پوست را از نظر تعداد، عمق، حجم، سطح و شاخص دیده شدن (visibility index) مورد بررسی قرار دهند. به کمک این دستگاه همچنین امکان اندازه گیری رنگ نقاط مختلف و اختلاف رنگ نقاط با نواحی اطراف وجود دارد.

- مفید دربررسی محصولات ضد چروک، ضدآفتاب ها، محصولات آنتی اکسیدان، محصولات سفت کننده و فیلرها

بررسی قوام سطح پوست و میزان زبری و نرمی

- دستگاه های ویزیوفیس (VisioFace) و ویزیولاین (VisioLine) می توانند در هر ناحیه پوست صورت با تعیین منافذ پوست و اختلاف سطح موجود، میزان زبری و نرمی و درنتیجه قوام پوست را تعیین کنند.

- مفید در بررسی نرم کننده ها، مرطوب کننده ها، محصولات ضدچروک و محصولات ضدآکنه

آنالیز موها

- دستگاه Hair Analyzer برای بررسی موها به صورت تک تک و یا دسته ای (توسط تست تریکوگرام) استفاده می شود. و موها را از نظرضخامت، چرب بودن، وجود شوره، مورفولوژی و مرحله ی رشد مو آنالیزمی کند.

- مفید در بررسی محصولات درمان ریزش مو (آلوپسی)، محصولات ضدشوره، انواع شامپو و نرم کننده های مو

بررسی میکروسکوپیک سطح پوست (درموسکوپی یا درماتوسکوپی)

- درماتوسکوپ داینولایت (Dinoite) برای بررسی ضایعات خوش خیم و بدخیم سطح پوست و مورفولوژی موها و تحلیل کامپیوتری آن ها استفاده می شود.

سونوگرافی پوست

- دستگاه اولتراسوند دیجیتال پوست با فرکانس بالا و مجهز به پروب های 22 و 50 مگاهرتز، جهت تصویربرداری با وضوح بالا از پوست و ضمائم آن مورد استفاده قرار می گیرد. این روش در تعیین ضخامت پوست و ضمائم پوستی، محتوای کلاژن پوست، بررسی فرآیند پیرشدن پوست و نیز در تشخیص ضایعات خوشخیم و بدخیم پوستی بسیار کمک کننده است.

- مفید در بررسی محصولات ضدچروک، محصولات آنتی اکسیدان و فیلرها

پچ تست (Patch Test)

- پچ تست با استفاده ازسری تست T.R.U.E جهت بررسی درماتیت تماسی به خصوص درموارد تماس های شغلی مورد استفاده قرارمی گیرد.

- مفید در بررسی اثرات مواد شوینده، حلالها و ترکیبات دارویی بر روی پوست

بررسی غدد پیلوسباسه پوست از نظر ضایعه آکنه و حضور باکتری P.acne

- دستگاه ویزیوپور (Visiopor) می تواند در هر ناحیه از پوست صورت تعداد و اندازه آکنه های پوستی را تعیین کند. این اندازه گیری به کمک بازتابش نور فلورسنت حاصل از تجمع Porphyrin و سایر مدیاتورهای التهابی انجام می شود.

- مفید در بررسی اثرات ضد آکنه مواد شوینده، فراورده های دارویی، ضد آفتابها و ضد چروک هابر روی پوست

بررسی شوره سر

- دستگاه دندروف متر (Dandruffmeter) می تواند میزان شوره سر را براساس بازتابش نوری و بصورت تصاویر ثبت شده اندازه گیری نماید.

- مفید در بررسی اثرات داروها، شامپوها و لوسیون ها و سرمهای ضد شوره

مرکز آموزش و پژوهش بیماری های پوست و جذام

دانشگاه علوم پزشکی تهران